เทคโนโลยีในอนาคต ตอบโจทย์ด้านพลังงานอย่างยั่งยืน

ทำไมต้องกล่าวถึง เทคโนโลยีในอนาคตกันเสียแต่ตอนนี้ ?

ทุกคนคงได้พบเจอการ Disruption ในยุคนี้แล้วด้วยตัวเอง หลายอุตสาหกรรมเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างกะทันหันชนิดพลิกฟ้าคว่ำดินจนทำให้กิจการล้มเลิกไปมากมาย โลกที่หมุนไปไวนี้แสดงให้เห็นแล้วว่าจินตนาการของผู้คนสมัยก่อนอาจเกิดขึ้นได้จริงเพียงชั่วข้ามคืน ด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยี

นวัตกรรมที่มีจะกลายเป็นตัวจุดประกายเทคโนโลยีใหม่ๆ และเทคโนโลยีเหล่านั้นก็จะเป็นพื้นฐานทำให้เกิดการสร้างนวัตกรรมที่เหนือกว่าเดิม

แน่นอนว่าทุกสิ่งที่ถูกพัฒนาไปข้างหน้าไม่ว่าจะเพื่อความสะดวกสบาย เพื่อสิ่งแวดล้อม หรือเพื่อความยั่งยืนย่อมต้องมีปัจจัยพื้นฐานและนั่นก็หนีไม่พ้นพลังงาน นั่นเอง

เทคโนโลยีกับการตอบโจทย์ด้านพลังงาน

หากพูดถึงการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อก้าวเข้าสู่อนาคต ก็เห็นจะไม่พูดถึงเรื่องนวัตกรรมไม่ได้

สองสิ่งนี้ต่างกันอย่างไร ? กล่าวสั้นๆ คือ
นวัตกรรม คือการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ที่มีคุณค่าเป็นที่ยอมรับในสังคม
เทคโนโลยี คือการประยุกต์ต่อยอดวิทยาศาสตร์พื้นฐานให้สามารถเป็นเครื่องมือในการสร้างนวัตกรรมเหล่านั้นจนแพร่หลาย ได้รับการยอมรับในวงกว้าง จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน

ดังนั้นหากสงสัยว่าจะมีเทคโนโลยีในอนาคตใดมาตอบโจทย์ด้านพลังงานได้จริงบ้าง ให้ดูเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่เพิ่งเริ่มในปัจจุบันเป็นพื้นฐานเสียก่อน

แล้วเทคโนโลยีและนวัตกรรมด้านพลังงานตอนนี้มีอะไรให้เห็นกันบ้าง

• AI : ปัญญาประดิษฐ์ถูกใช้อย่างแพร่หลายในฐานะผู้ช่วยคนสำคัญสำหรับโรงงานต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการตรวจสอบ การตั้งค่าอุปกรณ์ในโรงงาน  ไปจนถึงการหาแหล่งพลังงานในธรรมชาติ เช่น แหล่งก๊าซใหม่ๆ หรือแหล่งน้ำมันใต้ทะเลนอกเหนือจากนั้น AI ยังทำหน้าที่ช่วยเหลือในการสร้าง Smart City และระบบ Smart Grid ที่ช่วยในการบริหารจัดการพลังงานทั้งในอาคารและนอกอาคาร เพื่อลดการใช้ไฟฟ้าโดยรวมได้อีกด้วย

• Blockchain : หนึ่งในเทคโนโลยีการเก็บข้อมูลแบบไร้ศูนย์กลางเช่น Blockchain ก็ยังคงได้รับความสนใจ เนื่องจากเป็นระบบที่มีการปลอมแปลงข้อมูลได้ยาก และทุกคนสามารถตรวจสอบการทำงานของระบบได้ซึ่งในปัจจุบันยังมีการพัฒนา Blockchain ในการพัฒนา Smart Platform เพื่อเก็บข้อมูลด้านพลังงานเพื่อประเมินทิศทางการใช้ไฟฟ้าในอนาคต

• Internet of Thing (IoT) : เทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตในทุกสรรพสิ่งคือตัวอย่างที่ชัดเจนสำหรับการพัฒนานวัตกรรม จากแค่การเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตธรรมดา ปัจจุบันการประยุกต์ใช้อุปกรณ์ต่างๆ ตั้งแต่โทรศัพท์มือถือไปจนถึงหม้อหุงข้าวล้วนต่อเข้าอินเทอร์เน็ตได้ซึ่ง IoT ก็เข้ามามีบทบาทด้านพลังงานผ่านการใช้เพื่อควบคุมเครื่องใช้ไฟฟ้า และอุปกรณ์ต่างๆ ไปจนถึงการเก็บข้อมูลการใช้พลังงานแบบ Real-Time สามารถประมวลผลข้อมูลใช้งานได้ในทันที

• Smart Building และ Smart Grid : คือการต่อยอดร่วมกันของเทคโนโลยีต่างๆ ทั้ง IoT AI และอื่นๆ เพื่อเปลี่ยนเป็นนวัตกรรม ในการบริหารจัดการพลังงานทั้งตึก เช่นหากอากาศเปลี่ยนแปลงก็มีการปรับอุณหภูมิเพื่อลดค่าใช้จ่ายด้านพลังงาน เป็นต้น

จริงๆ แล้วหากเป็นสมัยสิบหรือยี่สิบปีก่อน หลายคนอาจคิดไม่ถึงว่าอินเทอร์เน็ตจะกลายเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ขนาดนี้ และอาจเป็นเรื่องตลกขบขันหากพูดถึงการปิดเปิดไฟ รวมถึงจัดการพลังงานทุกอย่างแบบอัตโนมัติ แต่ปัจจุบันก็แสดงให้เห็นแล้วว่า ทุกสิ่งล้วนเกิดขึ้นได้ไม่ว่าจะดูเหลือเชื่อขนาดไหนก็ตาม

เทคโนโลยีในอนาคตมีอะไรบ้างที่น่าสนใจ

หากมองข้ามปัจจุบันไปยังอนาคตจะมีอะไรรอคอยพวกเราอยู่บ้าง แน่นอนว่าการต่อยอดจากของเดิมคือสิ่งจำเป็น นอกจากจะได้เห็น AI ที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น หรืออุปกรณ์ IoT ที่ล้ำสมัยมากขึ้น ยังมีเทคโนโลยีอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น

• Hyperloop

การขนส่งผ่านท่อสูญญากาศ ที่ได้รับความสนใจจากคนไทยอย่างมากในช่วงต้นปีที่ผ่านมา แม้ว่าปัจจุบันยังเป็นเทคโนโลยีที่กำลังอยู่ในการทดสอบแต่ก็นับว่าน่าสนใจ เนื่องจาก Hyperloop นี้ทำงานด้วยพลังงานที่ไม่ก่อมลพิษ อีกทั้งมีความเร็วที่สูงมาก

หากสามารถพัฒนา Hyperloop สำเร็จ เราอาจได้เดินทางจากเหนือสุดไปใต้สุดของไทยภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมงก็เป็นได้

• โรงไฟฟ้าและโรงงานไร้มนุษย์

เมื่อการพัฒนา AI และ หุ่นยนต์ก้าวไปถึงขั้นสูงสุด การควบคุมพลังงานทั้งหมดของมวลมนุษยชาติอาจถูก AI ทำแทน และการซ่อมแซม ปรับปรุง พัฒนา อาจกลายเป็นหน้าที่หุ่นยนต์มากความสามารถ ตรวจสอบได้แม่นยำ ชัดเจนกว่า

นอกจากควบคุมการทำงานของโรงไฟฟ้าแล้ว ยังรวมถึงการทำงานในแหล่งพลังงานต่างๆ เช่น แหล่งก๊าซธรรมชาติ และแหล่งน้ำมัน เพื่อความคุ้มค่าทางพลังงานที่สูงขึ้นในอนาคต

• เตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์ขนาดเล็ก

หนึ่งในเทคโนโลยีที่บิล เกตส์ ระบุว่าอาจเป็นเทคโนโลยีที่สำคัญในอนาคต คงทราบกันอยู่แล้วว่าโรงไฟฟ้านิวเคลียร์นั้นเป็นโรงไฟฟ้าที่ใช้เชื้อเพลิงน้อย แต่สามารถผลิตพลังงานได้มาก โดยมีข้อเสียคือเตาปฏิกรณ์ที่ยังมีความเสี่ยงสูง และมีความความอันตรายในวงกว้างอยู่มากหากไม่มีการจัดการที่มากพอ

แต่ถ้าหากเทคโนโลยีสามารถพัฒนาเตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์รุ่นใหม่ที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น ราคาถูกลง และเล็กลง ในวันข้างหน้าเราอาจได้ใช้พลังงานสะอาด ไร้ซึ่งฝุ่นควันในราคาที่จับต้องได้อย่างแน่นอน

อนาคตเทคโนโลยีพลังงานไทยจะมุ่งหน้าไปทางไหน

ดังที่บอกว่าเราสามารถคาดการณ์เทคโนโลยีในอนาคตได้จากสิ่งที่อยู่ในปัจจุบัน สำหรับประเทศไทยที่ปัจจุบันมีการมุ่งพัฒนาด้านโครงสร้างพื้นฐาน พลังงานสะอาด รวมถึงลงทุนใน Smart City เป็นจำนวนมาก ดังนั้นทิศทางเทคโนโลยีที่เป็นไปได้อาจเป็นแนวทางของการจัดการพลังงานเพื่อความยั่งยืนเสียมากกว่า เช่น

• Smart City และ Smart Grid พัฒนาระบบไฟฟ้าและพลังงานพื้นฐานของประชาชนคนไทยให้สามารถควบคุมได้แบบออนไลน์ ลดการใช้พลังงานมวลรวมให้น้อยลง เพิ่มเสถียรภาพการใช้พลังงานในประเทศให้มากขึ้น
• Next-Gen Battery พัฒนาแบตเตอร์รี่รูปแบบใหม่ และแบตเตอร์รี่ขนาดใหญ่เพื่อทำการเก็บกักพลังงานไฟฟ้าจากโซล่าเซลล์ ทำให้ใช้ไฟฟ้าได้แม้ว่าจะอยู่ในช่วงเวลากลางคืน ไม่จำเป็นต้องพึ่งพาไฟฟ้าจากระบบดั้งเดิม
• พัฒนาพลังงานนิวเคลียร์รูปแบบใหม่ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตพลังงานเพื่อประชาชนให้มากขึ้น เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม รวมถึงไม่เป็นอันตรายกับประชาชนที่อยู่รอบโรงไฟฟ้า
• มีการใช้หุ่นยนต์และ AI ในโรงงานและโรงไฟฟ้ามากขึ้น จนไม่จำเป็นต้องอาศัยมนุษย์เลยหรือใช้เพียงไม่กี่คน เนื่องจากประเทศไทยเป็นประเทศที่มีอุตสาหกรรมการผลิตมาก ดังนั้นไม่เป็นที่น่าแปลกใจเท่าไหร่หากมีการพัฒนาเทคโนโลยีหุ่นยนต์ได้หลากหลายหากมีผู้ริเริ่ม

ทั้งหมดนั้นคือบางส่วนความคาดการณ์ทิศทางของการพัฒนาเทคโนโลยีในอนาคต ที่ดูทรงแล้วประเทศไทยก็ไม่น้อยหน้าเพื่อนบ้านซักเท่าใด หากได้รับการสนับสนุนอย่างต่อเนื่องและเพียงพอ เทคโนโลยีที่เหมือนเป็นแค่ความฝันเฟื่อง หรือมีราคาแพงเกินเอื้อม อาจมีการใช้งานในประเทศเราจริงก็ได้ครับ