เทคโนโลยี IoT กับการอนุรักษ์พลังงาน

ในอดีตอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มีหน้าที่หลักเป็นสื่อกลางในการรับส่งและแสดงข้อมูล ซึ่งแต่ละชนิดจะมีหน้าที่เฉพาะของตัวเอง ปัจจุบันอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์สามารถทำได้มากกว่านั้น เมื่อทุกอย่างบนโลกล้วนเชื่อมต่อกัน!

เทคโนโลยีที่เชื่อมทั้งโลกทั้งใบเข้าด้วยกันคืออะไร? เรามารู้จักกันให้มากขึ้นในบทความนี้

รู้จักกับ “Internet of Things (IoT)” เทคโนโลยีแห่งโลกอนาคต

Internet of Things (IoT) คืออะไร?

เทคโนโลยีชนิดหนึ่งที่เชื่อมต่ออุปกรณ์ต่างๆ บนเครือข่ายออนไลน์อย่างไวไฟ หรือบลูทูธ ทำให้ผู้ใช้สามารถสั่งการควบคุมการใช้งานอุปกรณ์ต่างๆ ได้ ซึ่งอุปกรณ์ที่พูดถึงสามารถเป็นได้ทั้งเครื่องบิน รถยนต์ โทรศัพท์มือถือ หรือเครื่องใช้ไฟฟ้า เป็นต้น

พูดง่ายๆคือ IoT ทำให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์สามารถสื่อสารพูดคุยกันเองได้นั่นเอง เปรียบเสมือนสมองให้กับอุปกรณ์ โดยมีอินเทอร์เน็ตเป็นตัวเชื่อมต่อระหว่างอุปกรณ์ชนิดต่างๆ ทำให้อุปกรณ์มีความ Smart กลายเป็น Smart Device เช่น Smart Home, Smart City เป็นต้น

ประโยชน์และการนำไปใช้งานของ IoT

สำหรับใครที่สงสัยว่า IoT สามารถนำไปใช้อะไรได้บ้าง? บทความนี้เราจะยกตัวอย่างการใช้งาน IoT ในด้านต่างๆ ดังนี้

1. Industrial IoT

คือการใช้ IoT เชื่อมต่อแต่ละขั้นตอนในภาคอุตสาหกรรม ซึ่งจะมีลักษณะเป็นโครงข่าย และใช้หลายเทคโนโลยี เริ่มต้นตั้งแต่การผลิตไปจนถึงการส่งสินค้าถึงมือผู้บริโภค ซึ่งสามารถยกระดับการผลิตในอุตสาหกรรม และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน ลดช่องว่างการจัดการในภาคอุตสาหกรรม

ข้อดีของการนำ IoT มาในใช้ภาคอุตสาหกรรม คือ ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ เพิ่มผลผลิต IoT สามารถช่วยตรวจสอบสถานะการทำงานได้จากระยะไกล คาดการณ์การซ่อมบำรุง นอกจากนี้ยังช่วยลดต้นทุนการผลิตได้ด้วย

2. IoT Applications in Healthcare

ด้านการแพทย์ IoT มีส่วนช่วยในการจัดการข้อมูลทางการแพทย์ ช่วยทำให้การติดต่อระหว่างแพทย์และคนไข้สะดวกรวดเร็วมากขึ้น เช่น การฝังชิปไว้ในร่างกายผู้ป่วย และสามารถติดต่อแพทย์โดยอัตโนมัติเมื่อมีเหตุการณ์ผิดปกติเกิดขึ้น นอกจากนี้ยังใช้คาดการณ์โอกาสป่วยในอนาคต โดยรับข้อมูลการกิน กิจกรรมที่ทำจากเซ็นเซอร์ที่ติดกับร่างกาย

3. IoT Applications in Agriculture

เมื่อจำนวนประชากรบนโลกเพิ่มขึ้น การเพิ่มผลผลิตทางการเกษตรจึงเป็นสิ่งสำคัญต่อการดำรงชีวิต IoT สามารถนำมาใช้จัดการข้อมูลผลผลิต เช่น วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อตรวจจับความผิดปกติของพืชผลไม้เพื่อดำเนินการแก้ไขได้ทัน

IoT เป็นเทคโนโลยีที่มีประโยชน์มหาศาล สามารถเป็นได้ทั้งผู้ช่วย ผู้รู้ปัจจุบัน และผู้ประเมินอนาคต ในขณะเดียวกันก็มาพร้อมความเสี่ยงหากระบบรักษาความปลอดภัยของอุปกรณ์และเครือข่ายไม่ดีพอ ดังนั้นจึงต้องพัฒนามาตรการด้านความปลอดภัยควบคู่ไปด้วย

IoT กับการอนุรักษ์พลังงาน

ดังตัวอย่างข้างต้นเรารู้กันแล้วว่า IoT มีประโยชน์ในหลายๆ ด้าน หนึ่งในนั้นคือด้านพลังงาน เมื่อผสมผสานกับเทคโนโลยีอื่นๆ เข่น Blockchain หรือ AI จึงทำให้การจัดการพลังงานมีประสิทธิภาพมากขึ้นจนกลายเป็น “Smart energy”

1. บ้านอัจฉริยะ (Smart Home)

คือ บ้านที่มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และเครื่องใช้ไฟฟ้าเชื่อมต่อกันด้วยอินเทอร์เน็ต โดยสามารถควบคุมผ่านสมาร์ทโฟน หรือแท็บเล็ต IoT เพิ่มประสิทธิภาพการอนุรักษ์พลังงานในบ้าน และช่วยอำนวยความสะดวกให้กับผู้อาศัย

ตัวอย่างการใช้ IoT ใน Smart Home

• สั่งเปิด-ปิดเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้านผ่านโทรศัพท์มือถือ
• ปรับอุณภูมิเครื่องปรับอากาศอัตโนมัติ เมื่ออากาศภายในห้องร้อนหรือเย็นเกินไป
• แจ้งเตือนอันตรายเมื่อลืมปิดแก๊ส หรือลืมปิดน้ำ
• ระบบรักษาความปลอดภัย ตรวจสอบการเข้า-ออกของแขกที่มาเยี่ยมเยียน
• เป็นต้น

นอกจาก Smart Home ยังมีการใช้เทคโนโลยีนี้พัฒนา “อาคารอัจฉริยะ (Smart Building)” ซึ่งทีม ExpresSo ได้ร่วมกับหลายๆ หน่วยงานในการพัฒนา เพื่อให้อาคารประหยัดพลังงานมากขึ้น ปลอดภัย อีกทั้งยังส่งผลเชิงบวกต่อสิ่งแวดล้อมด้วย

2. เมืองอัจฉริยะ (Smart City)

คือการผสมผสานเทคโนโลยีเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิต และช่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมภายในเมือง IoT จะสามารถเก็บข้อมูลระบบจัดการต่างๆ ในเมืองได้ทั้งหมด เช่น ระบบประปา สาธารณูปโภคต่างๆ ระบบการจราจร เป็นต้น

ตัวอย่างการใช้ IoT ใน Smart City

• เพิ่มการรักษาความปลอดภัย โดย IoT จะเชื่อมโยงกับอุปกรณ์รักษาความปลอดภัยต่างๆ เข่น กล้องวงจรปิด เซนเชอร์ตรวจสอบควัน เชื่อมโยงกับการประสานงานระหว่างหน่วยรักษาความปลอดภัยในบริเวณต่างๆ แบบ Real time เมื่อมีเหตุฉุกเฉินเกิดขึ้น
• แจ้งเตือนระดับมลพิษในเมือง อย่างเช่นมลพิษอากาศ ตรวจจับ PM 2.5 หรือมลพิษทางน้ำ บอกคุณภาพน้ำประปาได้
• อำนวยความสะดวกให้กับประชาชน เช่น ใช้ IoT บอกสถานะของที่จอดรถภายในเมือง, ติดตั้ง WiFi ฟรีสำหรับทุกคน, ส่งข่าวสารภายในเมืองแก่ประชาชน เป็นต้น

นอกจาก Smart City จะขับเคลื่อนด้วย IoT แล้วยังมีการใช้เทคโนโลยี AI ร่วมด้วย อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Smart City ได้ในบทความนี้

3. โครงข่ายไฟฟ้าอัจฉริยะ (Smart Grid)

คือการนำ IoT มาบริหารจัดการควบคุมการผลิต ส่ง และจ่ายพลังงานไฟฟ้า ทำให้มีความสามารถในการลดค่าใช้จ่ายได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังนำมาใช้วิเคราะห์พฤติกรรมการใช้ไฟฟ้าของคนในชุมชนเพื่อบริหารจัดการได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นได้ด้วย

Credit by: Siemens.com

หากใครสนใจจะอ่านเรื่องเกี่ยวกับวิธีอนุรักษ์พลังงาน สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่

สรุป

Internet of Things (IoT) เป็นเทคโนโลยีที่ทำให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ‘ฉลาด’ มากขึ้นโดยการเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ต ทำให้อุปกรณ์แต่ละชนิดสื่อสารระหว่างกันได้ และผู้ใช้สามารถควบคุมได้ในระยะไกล จึงถูกนำมาใช้ประโยชน์ในหลายๆ ด้าน เช่น ด้านการแพทย์, ด้านอุตสาหกรรม, ด้านเกษตรกรรม เป็นต้น

ถ้าพูดถึงด้านพลังงาน IoT เป็นเทคโนโลยีสำคัญที่นำมาใช้ในหลายๆ โครงการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเช่นกัน และได้เปลี่ยนรูปแบบการจัดการพลังงาน รวมถึงการใช้พลังงานโดยสิ้นเชิงจนกลายเป็น “Smart Energy” ซึ่งมีจุดเด่นที่สามารถเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงาน และรองรับพลังงานหมุนเวียนในอนาคตได้

ถึงแม้ Internet of Things (IoT) จะส่งผลเชิงบวกต่อการใช้พลังงานอย่างมหาศาล แต่ก็เป็นหน้าที่ของมนุษย์ทุกคนด้วยที่ต้องตระหนักถึงปัญหาเหล่านี้ และช่วยกันอนุรักษ์พลังงานด้วยควบคู่กัน