ป้ายกำกับ: Energy

หลังสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ส่งผลให้เกิดเทรนด์ใหม่ในภาคธุรกิจอย่าง “การทำงานที่บ้าน” หรือที่เรียกกันว่า Work From Home เทรนด์นี้มีมาเป็นเวลานานแล้วและใช้ในหลายประเทศทั่วโลกแต่ได้รับการกระตุ้นให้ใช้กันอย่างแพร่หลายในช่วงสถานการณ์ในปัจจุบันนี้ 

แน่นอนว่าการปรับพฤติกรรมของมนุษย์ทั่วโลกพร้อมๆ กันอย่างการทำงานที่บ้าน ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ทั้งในแง่ของ สิ่งแวดล้อม เทคโนโลยี และ ธุรกิจ ตามมา

สำหรับธุรกิจยุคใหม่ที่มีการใช้ระบบการทำงานที่บ้านอย่างเป็นกิจจะลักษณะ รู้ไหมว่าไม่ใช่เพียงแค่ภาคธุรกิจ เจ้าของกิจการและพนักงานที่ได้ประโยชน์จากการทำงานที่บ้าน แต่ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมก็ได้รับผลกระทบเชิงบวกเช่นกัน ข้อนี้เองเป็นเครื่องย้ำเตือนให้เราได้รู้ว่าพฤติกรรมของเราส่งผลกับสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างมาก และยังช่วยย้ำเตือนว่าปัญหาสิ่งแวดล้อมมีความสำคัญระดับโลกอีกด้วย 

การทำงานที่บ้านดีต่อสิ่งแวดล้อมได้อย่างไร?

น่าประหลาดใจที่การทำงานที่บ้านช่วยให้สิ่งแวดล้อมดีขึ้นในหลายๆ ด้าน โดยข้อมูลจากกระทรวงพลังงาน สํานักงานปกป้องสิ่งแวดล้อมสหรัฐอเมริกา (U.S. Environmental Protection Agency : EPA) และสำนักบริหารสารสนเทศพลังงานของสหรัฐอเมริกา (U.S. Energy Information Administration-EIA) ชี้ให้เห็นตรงกันว่าอัตราการใช้พลังงานและอัตราการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่ทำลายชั้นบรรยากาศลดลงเป็นจำนวนมากในช่วงปี 2020-2021 ซึ่งเป็นช่วงที่เกิดสถานการณ์โควิดและผู้คนทั้งโลกต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไปทำงานที่บ้าน 

ปัจจัยหลักที่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมก็คือ พฤติกรรมของมนุษย์ เพียงแค่มนุษย์ปรับพฤติกรรมก็นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงได้ การเปลี่ยนไปทำงานที่บ้านก็ส่งผลให้สิ่งแวดล้อมทั่วโลกเปลี่ยนแปลงเช่นกัน

1. ลดการใช้พลังงานเกินความจำเป็น 

องค์กรที่ใช้การทำงานแบบ Remote Work จะช่วยลดการใช้พลังงานเกินความจำเป็นลงอย่างเห็นได้ชัด เมื่อคนส่วนมากไม่ต้องมารวมตัวกันเพื่อทำงานในองค์กรทำให้การใช้พลังงานสำหรับภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมลดลงทันที

ลดการใช้พลังงานไฟฟ้า: กระทรวงพลังงานของไทยแสดงให้เห็นว่ามีการใช้พลังงานไฟฟ้าลดลง 16.06% ในปี 2020 และสถิติการใช้พลังงานเชื้อเพลิงถ่านหินสำหรับผลิตไฟฟ้าจากสำนักบริหารสารสนเทศพลังงานของสหรัฐอเมริกา (U.S. Energy Information Administration-EIA) ยังชี้ให้เห็นว่า อัตราการใช้พลังงานถ่านหินสำหรับไฟฟ้าของทั้งโลกลดลงถึง 51% อีกด้วย

เนื่องจากคนต้องอาศัยอยู่ในพื้นที่ส่วนตัวทำให้มีการใช้พลังงานจากภาคธุรกิจน้อย คนต้องลดการใช้ไฟและประหยัดไฟมากขึ้นเนื่องจากต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการใช้ไฟฟ้าเอง 

ลดการใช้พลังงานเชื้อเพลิง: การทำงานที่บ้านทำให้ไม่ต้องออกเดินทาง จึงลดการใช้พลังงานเชื้อเพลิงอย่างน้ำมันหรือแก๊สธรรมชาติสำหรับยานพาหนะลง รวมถึงมีการใช้พลังงานจากภาคการผลิตอุตสาหกรรมน้อยลง นอกจากนี้ ยังลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) สู่บรรยากาศได้อีกด้วย  

2. ลดการใช้ทรัพยากรเกินความจำเป็น 

หลายครั้งที่การทำงานทำให้เราใช้ทรัพยากรมากเกินความจำเป็น เช่น การใช้อุปกรณ์สำนักงานจำนวนมากในบริษัท การใช้ทรัพยากรในชีวิตประจำวันที่มากเกินความจำเป็น เป็นต้นเมื่อเปลี่ยนพฤติกรรมมาทำงานที่บ้าน อัตราการใช้อุปกรณ์สำนักงานก็ลดลงตามไปด้วย โดยเฉพาะทรัพยากรกระดาษที่ผลิตจากต้นไม้ การใช้กระดาษกลายมาเป็นการใช้เอกสารอิเล็กทรอนิกส์แทน 

นอกจากนี้ การทำงานที่บ้านยังช่วยลดการใช้ทรัพยากรที่ใช้แล้วทิ้งลง เมื่อคนส่วนมากอยู่บ้านอัตราการซื้ออาหารที่มาพร้อมกับบรรจุภัณฑ์อย่างกล่องโฟมหรือแก้วกาแฟจะลดลงเพราะหลายๆ คนหันมาทำอาหารทานเองที่บ้าน ชงกาแฟทานเองที่บ้านและใช้ภาชนะในบ้านแทน 

ถึงแม้ว่าอัตราการสั่ง Delivery ที่มาพร้อมกับ Packaging จะเพิ่มขึ้น แต่ธุรกิจหลายๆ แบรนด์ให้ความสำคัญกับเทรนด์รักษ์โลกและเลือกใช้ Packaging ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ดังนั้นในระยะยาวทรัพยากรใช้แล้วทิ้งที่ก่อให้เกิดมลภาวะอย่างพลาสติกและโฟมจะค่อยๆ ลดลง

3. ทำให้มีการจัดการกับระบบนิเวศน์และสิ่งแวดล้อมที่ดีขึ้น  

เมื่อคนส่วนมากทำงานที่บ้านทำให้พวกเขาต้องอยู่ในพื้นที่ส่วนตัว ซึ่งโดยปกติของมนุษย์มักจะรู้จักรักษาและปกป้องพื้นที่ส่วนตัวมากกว่าพื้นที่ส่วนรวม ดังนั้น การรักษาความสะอาดและจัดการกับขยะในพื้นที่ของตัวเองจึงไม่ใช่เรื่องยาก ส่งผลให้มีการจัดเก็บขยะที่ดีขึ้นไม่ว่าจะเป็นการแยกหรือจัดเก็บขยะ นอกจากนี้ เมื่อคนไม่ออกไปข้างนอกยังทำให้ปริมาณขยะสาธารณะลดลงมากอีกด้วย

การที่คนไม่สามารถออกไปข้างนอกทำให้ระบบนิเวศน์ดีขึ้นเนื่องจากคนบุกรุกพื้นที่ธรรมชาติอย่างป่าและท้องทะเลลดลง ทำให้ไม่ไปรบกวนระบบต่างๆ ในธรรมชาติ ทั้งการเกิดขยะปนเปื้อนจากมนุษย์ การล่าสัตว์ การประมง รวมถึงการบุกรุกพื้นที่ป่าเพื่อทำการเกษตรลดลง ระบบนิเวศน์ของธรรมชาติจึงมีโอกาสได้ฟื้นฟูอย่างเต็มที่

4. ช่วยให้คุณภาพอากาศดีขึ้น  

คุณภาพอากาศดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัดเมื่อคนจำนวนมากหันมา Work From Home เนื่องจากผู้คนไม่จำเป็นต้องเดินทางไปทำงาน ทำให้อัตราการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากการเผาไหม้ของควันรถยนต์ลดลงอย่างเห็นได้ชัดซึ่งส่วนนี้เองส่งผลให้ก๊าซเรือนกระจกลดลง EIA ยังแสดงสถิติการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ที่ลดลงถึง 11% ในปี 2020 อีกด้วย

โดยเฉลี่ยสามารถลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกลงได้ถึง 54 ล้านตันต่อปี เพียงแค่ทุกคน Work Frome Home 3 วันต่อสัปดาห์ตลอดทั้งปี

ในประเทศไทยเองปริมาณฝุ่น PM2.5 ที่เคยเป็นปัญหาใหญ่เมื่อปี 2020 ก็ลดลงอย่างเห็นได้ชัดเมื่อคนส่วนใหญ่ปรับพฤติกรรมมา Work From Home

การทำงานที่บ้านส่งผลให้ปัจจัยในการก่อมลภาวะในอากาศลดลงรวมถึงก๊าซที่ก่อให้เกิดสภาวะเรือนกระจกก็ลดลงเช่นกันทำให้คุณภาพอากาศดีขึ้นอย่างมาก 

5. ลดความเสียหายต่อโครงสร้างโลกและสิ่งแวดล้อม 

พฤติกรรมของมนุษย์เป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของคนทั้งโลกในช่วงเวลาเดียวกันนี้ทำให้ช่วยลดความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อมลงได้เป็นอย่างมากตามที่กล่าวไปข้างต้น

หลังจากคนทั้งโลกเปลี่ยนพฤติกรรมโดยรวมพร้อมกันครั้งใหญ่ความเปลี่ยนแปลงที่เป็นไปในทางที่ดีขึ้นจากการปรับพฤติกรรมทำให้ทั่วโลกมองเห็นปัญหาร่วมกันชัดเจนยิ่งขึ้นในการประชุมของสหประชาชาติในปี 2021 ที่ผ่านมา โดยประเทศมหาอำนาจหลายประเทศทั่วโลกได้ตกลงร่วมกันว่าจะลดพฤติกรรมที่ก่อให้เกิดก๊าซเรือนกระจกที่ส่งผลต่อภาวะโลกร้อนและการทำลายสิ่งแวดล้อมลง

โดยในการประชุมครั้งนี้มีการตกลงให้ลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากภาคอุตสาหกรรมลง ไม่ว่าจะเป็นการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากยานพาหนะหรือภาคอุตสาหกรรม ลดการใช้พลังงานสิ้นเปลืองจากภาคธุรกิจและหันมาใช้พลังงานสะอาด เพื่อลดอัตราการเกิด Green House และควบคุมอุณหภูมิโลกไม่ให้เพิ่มขึ้นเกิน  2 องศาเซลเซียสในแต่ละศตวรรษ

เทรนด์การทำงานที่บ้านไม่ควรเป็นเพียงเรื่องชั่วคราว

บทเรียนสำคัญที่คนทั้งโลกได้เรียนรู้ไปพร้อมกันจากสถานการณ์โควิด-19 นอกจากจะเป็นการปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ความไม่แน่นอนก็คือผลจากพฤติกรรมของตัวเราเอง เพียงแค่ช่วงระยะเวลาไม่กี่ปีที่พฤติกรรมของมนุษย์ปรับเปลี่ยนไปในทิศทางเดียวกันเราก็เห็นได้ถึงความเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมที่มีแนวโน้มที่ดีขึ้นทันที แล้วทำไมเราถึงจะไม่ทำมันต่อ? 

การทำงานที่บ้านไม่ควรเป็นเพียงเรื่องชั่วคราว นอกจากการทำงานที่บ้านจะมีข้อดีหลายข้อต่อภาคธุรกิจและตัวพนักงานเองแล้ว ยังเห็นได้ชัดว่าส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อม เราทุกคนรวมทั้งภาคธุรกิจจึงควรนำระบบการ Work From Home มาปรับใช้ในระยะยาว 

ระดับบุคคล: หลายคนที่ได้ทำงานที่บ้านในช่วงที่ผ่านมาก็จะรู้แล้วว่าเราสามารถทำงานได้ดีขึ้นลดค่าใช้จ่ายส่วนต่างๆ ลง รวมถึงลดการใช้ทรัพยากรลงเราสามารถเรียนรู้ที่จะรักษ์โลกมากขึ้นและรักตัวเองมากขึ้นจากประสบการณ์ครั้งนี้แล้วนำไปใช้ในอนาคตได้

ระดับองค์กร: การใช้ระบบทำงานที่บ้านถือเป็นการแสดงความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมได้อย่างดีเพราะใช้ทรัพยากรพลังงานและสร้างมลพิษน้อยลง นอกจากนี้ การใช้นำระบบ Remote Work ไปใช้ยังเป็นการมอบความสุขและให้อิสระกับพนักงานอีกด้วย 

บางองค์กรอาจไม่เหมาะกับการใช้ระบบการทำงานที่บ้านตลอดเวลาก็สามารถให้ปรับใช้เป็นทำงานที่บ้านเป็นบางวันในแต่ละสัปดาห์หรือในกรณีฉุกเฉินซึ่งอาจส่งผลต่อที่การเดินทางมาทำงานของพนักงาน เช่น วันที่ฝนตกการจราจรติดขัด ก็สามารถให้พนักงานทำงานที่บ้านแทนได้ 

การปรับพฤติกรรมของมนุษย์ไป Work From Home เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งที่ช่วยฟื้นฟูให้สิ่งแวดล้อมดีขึ้นแต่หากจะพัฒนาสิ่งแวดล้อมไปในทางที่ดีขึ้นกว่านี้ ทุกคนต้องมองหาสิ่งที่จะช่วยให้เราสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้ในระยะยาวอย่างการใช้  Renewable Energy หรือพลังงานทดแทนควบคู่กันไปด้วย 

พลังงานทดแทนที่สนับสนุนการทำงานบ้านระยะยาว

ถึงแม้ว่าคนส่วนมากจะปรับพฤติกรรมมาทำงานที่บ้านแต่นั่นก็ยังไม่เพียงพอ เพราะสิ่งที่เราทุกคนจำเป็นต้องใช้คือ “พลังงาน” ซึ่งหากว่าเรายังคงใช้พลังงานรูปแบบเดิม เช่น พลังงานเชื้อเพลิง พลังงานถ่านหิน พลังงานน้ำมัน หรือพลังงานฟอสซิล ก็ยังเป็นตัวที่ทำให้เกิดมลภาวะอยู่ดี

ทางเลือกใหม่สำหรับทุกคนไม่ว่าจะเป็นในระดับบุคคลระดับองค์กรและระดับโลก คือ การหันมาใช้พลังงานทางเลือกแทนเพียงเท่านี้ก็จะช่วยลดมลภาวะหรือลดความเป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อมลงได้ 

การลงทุนในพลังงานทดแทนแม้จะใช้ต้นทุนตอนต้นที่สูงกว่า แต่แน่นอนว่าผลลัพธ์ระยะยาวคุ้มค่ากว่าทั้งในเรื่องของค่าใช้จ่ายและการรักษาสิ่งแวดล้อม

ในหลายๆ ประเทศเริ่มมีการผลักดันให้มีการใช้พลังงานทดแทนมากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งเป็นเรื่องที่น่ายินดี

อย่างเช่น ประเทศมหาอำนาจอย่างประเทศจีนมีการออกกฎหมายลดการใช้พลังงานฟอสซิส มีการทำสัญญาลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ รวมถึงออกนโยบายการลดภาษีให้กับประชาชนที่ใช้พลังงานทดแทน

ประเทศเยอรมนีก็มี Renewable Energy Statistics (AGEE-Stat) หรือสถิติการใช้พลังงานไฟฟ้าทดแทนที่เพิ่มขึ้นในทุกๆ ปีด้วยเช่นกัน

สรุป  

การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่กำลังเกิดขึ้น พฤติกรรมเล็กๆ ของทุกคนส่งผลให้โลกดีขึ้นได้  

การทำงานที่บ้านอาจกลายเป็นเทรนด์ใหม่ที่ทั่วโลกควรหันมาใส่ใจและใช้นโยบายนี้ในการทำงานกันมากขึ้น หลังจากนี้ การทำงานที่บ้านอาจกลายเป็นเรื่องปกติของทุกคน แบบ New normal

การทำงานที่บ้านทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นของสิ่งแวดล้อม ทำให้ทุกคนทั่วโลกตระหนักได้ว่าการพฤติกรรมของมนุษย์เองส่งผลให้เกิดปัญหาใหญ่ระดับโลกอย่างปัญหาสิ่งแวดล้อม แต่เราสามารถแก้ไขมันได้ด้วยการปรับพฤติกรรม ซึ่งถือเป็นการรับผิดชอบของมนุษย์และธุรกิจต่อสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ การเลือกใช้พลังงานทดแทนก็เป็นทางเลือกที่ดีที่จะช่วยสนับสนุนให้การทำงานที่บ้านและสิ่งแวดล้อมดีขึ้นไปพร้อมๆ กัน

Reference

8 Shocking Environmental Impacts of Remote Work
https://www.digitalnomadsoul.com/environmental-impacts-of-remote-work/

ความรับผิดชอบของธุรกิจในมิติสิ่งแวดล้อม
https://www.setsustainability.com/page/environment

How COVID-19 has changed the face of the natural world
https://www.medicalnewstoday.com/articles/how-covid-19-has-changed-the-face-of-the-natural-world

แนวโน้มการใช้พลังงานปี 2564

http://www.eppo.go.th/index.php/th/eppo-intranet/item/16575-news-290164

แนวโน้มการใช้พลังงานปี 2563

http://www.eppo.go.th/index.php/en/component/k2/item/16574-news-280164

https://www.umweltbundesamt.de/en/topics/climate-energy/renewable-energies/renewable-energies-in-figures

การใช้พลังงานถ่านหิน

https://www.carbonbrief.org/analysis-the-global-coal-fleet-shrank-for-first-time-on-record-in-2020

การใช้พลังงานสะอาด 

https://www.umweltbundesamt.de/en/topics/climate-energy/renewable-energies/renewable-energies-in-figures

Energy Factsheet สรุปข้อมูลพลังงาน กระทรวงพลังงาน

https://data.energy.go.th/factsheet/country/0/2020

โควิด-19 : ผลกระทบที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

https://www.bbc.com/thai/international-55573763

โลกร้อน: 5 เหตุผลที่ปี 2021 อาจเป็นจุดเปลี่ยนในการแก้ไขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
https://www.bbc.com/thai/international-55507110​โลกจะเปลี่ยนไปอย่างไร หลังวิกฤตโควิด-19 จบลง?

https://www.bot.or.th/Thai/ResearchAndPublications/articles/Pages/Article_30Mar2020.aspx

Work From Home กับ Digital Transformation
https://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/651564